XÉT NGHIỆM E2 THỰC HIỆN KHI NÀO
XÉT NGHIỆM E2 CÓ NHẤT THIẾT PHẢI LÀM NGÀY 2CKK KHÔNG
Ý nghĩa lâm sàng của Xét nghiệm E2 : Estrogen có mặt trong cơ thể dưới vài dạng, bao gồm estradiol (E2)> estriol (E3) và estron (El). Estrogen được sản xuất từ 3 nguồn là: vỏ thượng thận, buồng trứng và tinh hoàn. Xác định nồng độ estrogen có thể được sử dụng để đánh giá tình trạng của cả ba tuyến nội tiết nói trên.
Xét nghiệm nội tiết cận lâm sàng của Tây y là một công cụ chẩn đoán bệnh vô cùng hữu ích mà Đông y không có..chính vì thế trong rất nhiều trường hợp chẩn đoán bệnh của đông y sẽ thiếu chính xác nếu ko có sự hỗ trợ của Tây y..
Vậy khi nào chúng ta sẽ xét nghiệm estradiol, estrone và estriol :
Estriol (E3) được theo dõi trong khi có thai để đánh giá thai và chức năng rau thai. Estriol, cùng với alpha-fetoprotein (AFP) và human chorionic gonadotropin (HCG) được xác định như “bộ ba dấu chỉ sinh học” (the “triple marker”) giúp đánh giá nguy cơ thai bị các bất thường di truyền (như hội chứng Down) ở các phụ nữ có thai.
Estradiol (hay E2) là dạng estrogen có hoạt lực mạnh nhất, kích thích sự phát triển của nội mạc tử cung. Hormon này ức chế sự sản xuất hormon kích thích nang trứng (follicle- stimulating hormone [FSH]) vằ kích thích sản xuất hormon tạo hoàng thể (luteinizing hormone [LH]).
Estron (E1): có thể do buồng trứng tiết ra trực tiếp (với một hàm lượng rất thấp) còn chủ yếu là do một chất tiền thân (Ă-4- androstenedion) chuyển đổi thành ở gan và các mô mỡ. Ở nữ giới sau giai đoạn mãn kinh, estron là estrogen chính. Chức năng của hormon này chưa hoàn toàn được biết rõ, song tăng nồng độ estron, khi không được progesteron đối kháng lại cho thấy là kết hợp với gia tăng nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung. Nồng độ estron có thể được sử dụng để giúp ích cho chẩn đoán khối u buồng trứng, hội chứng Turner, suy chức năng tuyến yên, vú to nam giới và mãn kinh.
MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
1. Estriol: Để đánh giá tình trạng phát triển của thai nhi, nhất là trong 3 tháng cuối của thai kỳ.
2. Estradiol:
- Để xác định chức năng buồng trứng của rsgườỉ phụ nữ ngoài thời gian có thai và để chẩn đoán nguyên nhân dậy thì sớm ở nữ.
- Để tìm kiếm tình trạng bài xuất bất thường estrogen ở nam có bệnh'cảnh vú to.
3. Estron: Để thăm dò tình trạng estrogen của phụ nữ nhất là ở giai đoạn mãn kinh.
Chúng ta hầu như chỉ biết xét nghiệm nội tiết ngày 2ckk…(XNNT 2vk ), mà ko biết rằng còn rất nhiều xét nghiệm khác cũng trong 1 chu kỳ. Sau đây chúng ta sẽ khảo sát giá trị E2 hocmon nữ trong toàn chu kỳ kinh nguyệt xem thế nào nhé cb .
Một người phụ nữ bình thường, thì hocmon nữ trong cơ thể sẽ biến đổi như sau :
Đầu chu kỳ kinh lúc bắt đầu có kinh ngày 1vk…E2 sẽ thấp nhất trong toàn chu kỳ…chuẩn ước tính E2 = 30 đến 50pg…Nếu E2 quá thấp < 10pg gợi ý buồng trứng quá kém ko sản xuất ra đủ lượng hocmon cần thiết cho thấy chất lượng trứng kém hoặc buồng trứng bị teo.
Giữa chu kỳ kinh…lấy ngày rụng trứng…ngày 14 hay 15vk…ký hiệu E14 hay E15, khi đấy E2 đạt đỉnh cao nhất toàn kỳ…trứng phát triển lớn nhất và rụng. Lúc này mức E2 chuẩn khoảng trên 200pg đến 500pg. Nếu E2= 500pg khả năng phải có 2 noãn trội…còn 250pg là một noãn trội.
Cuối chu kỳ kinh, E2 lại tụt giảm ..nội mạc tử cung nmtc bong ra chảy máu ra kinh và E2 lại về mức thấp nhất toàn kỳ.
Như vậy giả sử trong 30 ngày ta đều Xn E2…sau đấy nối các điểm này lại thì ta sẽ có Đồ thị là một hình nón…chiếc nón lá bài thơ.
Cho nên Xét nghiệm E2 có rất nhiều giá trị chứ ko phải chỉ có mỗi giá trị E2 vào đầu kỳ như các bạn nghĩ.
Sau đây sẽ là 2 ví dụ cụ thể về bạn A trứng tốt và bạn B trứng kém bị Đa nang BT.
Bạn A : E2 = 32pg, E14 = 380pg và E 27= 60pg..
Bạn B : E2 = 45p…E14 = 50pg …E27 = 60pg cho thấy toàn kỳ trứng ko lớn
Từ việc khảo sát giá trị hocmon nữ estrogen chúng ta lại giải đáp được một số bệnh lý như sau :
Có nhiều bạn hỏi vì sao giữa kỳ siêu âm em thấy u xơ tử cung và U lạc nội mạc tử cung của em hình như to hơn. Đúng rồi bạn, vì giữa kỳ E2 cao nhất đạt đỉnh để giúp trứng trội có thai nên khi đấy U xơ tử cung và U lạc nội mạc tử cung cũng hấp thu hocmon nữ mà to ra.
Đến khi cuối kỳ siêu âm lại thấy nhỏ đi..nhất là đầu kỳ siêu âm ngày 2ckk là thấy bé nhất vì U lạc bong ra 1 phần chảy máu giảm kích thước.
Nhưng cũng chính điều này khiến nhiều bạn ko có kiến thức sẽ hiểu lầm, ví dụ bạn uống thuốc vào đầu chu kỳ ngày 2vk…sau đấy đến ngày giữa chu kỳ bạn đi siêu âm thì bạn sẽ thấy U xơ to hơn hay U lạc to hơn…Thật ra là ko phải mà đấy là qui luật sinh lý.
Nếu E2 ko tăng thì trứng sẽ dừng phát triển. Nên cho dù uống hay ko uống gì hết, thì siêu âm giữa kỳ U luôn dưởng như to hơn đầu kỳ.
Điều này giống hệt cảm giác trước khi rụng trứng, E2 tăng max, nhiều bạn thấy cảm giác chướng bụng, tức bụng ăn ko tiêu, khó chịu trong người, ra dịch nhờn….sau vài hôm trứng rụng E2 giảm lại thấy bình thường.
Còn muốn ko xuất hiện các triệu chứng trên thì thật ra rất đơn giản, uống thuốc ức chế tăng E2 . Chỉ cần 1 cái vỏ quýt rang khô cho hơi xém cạnh + thêm 10 hạt sa nhân sau đấy cho vào 300 ml nước nấu sôi 30p rót ra còn 100ml uống. Chỉ một lần là hết khó chịu. Cần uống vài ngày.
Nhưng bạn nên nhớ làm giảm E2 tức giảm trứng phát triển.
Bên Tây y cũng có thuốc uống giảm E2 đầu kỳ mục đích để sau đấy kích trứng sẽ dễ PHÁT TRIỂN nhằm tăng đáp ứng buồng trứng cho những ca Buồng trứng đa nang, ví dụ như : Arimidex hay Femara..uống từ ngày 1vk đến 5vk, 1v/ sáng…sau đấy qua ngày 6vk mới bắt đầu kích trứng, hiệu quả cao hơn so với kích trứng ngay vào ngày 2ckk.
Những câu hỏi liên quan mà cb hay quan tâm nhất :
Định mức estradiol thấp và cao, chỉ số estradiol thế nào là bình thường, chỉ số estradiol khi mang thai , U xơ tử cung liên quan gì đến estradiol, U lạc nội mạc tử cung có quan hệ gì với estradiol.
P/S : chu kỳ kinh dài hay ngắn liên quan rất mật thiết với tốc độ lão hóa buồng trứng. Một người có chu kỳ kinh 24 hay 25 ngày thì buồng trứng sẽ nhanh mất trứng hơn so với người chu kỳ 28 hay 30 ngày…Tức là bạn kia sẽ nhanh mãn kinh và AMH tụt giảm mau hơn. Một người AMH cao đa nang buồng trứng thì khi 40 tuổi vẫn có thể còn đa nang tức là AMH vẫn cao.
Sau đây là phần cuối rất quan trọng mà ai cũng muốn biết...
LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG ESTROGEN MÁU ĐỂ LÀM GÌ ...
- Nồng độ estradiol được sử dụng khi chúng ta muốn đánh giá chức năng buồng trứng.
XN này thường được sử dụng để xác định tình trạng mất kinh (amenorrhea) là do mãn kinh, có thai hay do một vấn đề nội khoa gây nên. Kết quả XN nồng độ estradiol cần được phấn tích theo chu kỳ kinh nguyệt của BN và nồng độ FSH và LH. Chi tiết như sau :
+ Estradiol cao trên 250pg/mL đi kèm với nồng độ FSH và LH tăng cao: cho thấy đang ở giai đoạn đỉnh rụng trứng.
+ estradiol rất thấp đi kèm với nồng độ FSH và IH tăng cao: BN ở giai đoạn mãn kinh hay bị suy lý buồng trứng sớm POF.
Ở các BN hiếm muộn, Bác sỹ sẽ cho định lượng nồng độ estradiol định kỳ trước khi tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm.
Định lượng nồng độ estradiol cũng có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của điều trị hormon thay thế như Progynova, Valiera, Mavelon, Duphaston..v.v
Xét nghiệm estradiol tăng cao ở nam giới có tình trạng vú to (gynecomastie) có thể là bằng chứng gợi ý có bệnh lý khối u.
- Còn Xét nghiệm Nồng độ estriol chủ yếu được sử dụng khi:
Theo dõi các thai nghén bệnh lý (Vd: thai kém phát triển nguy cơ xảy thai, bệnh thận thai nghén.
XN này cũng có thể được sử dụng để theo dõi tình trạng thai nghén ở BN bị ĐTĐ.
- Riêng xét nghiệm Nồng độ estron thường được định lượng ở các trường hợp:
- Ung thư sinh dục ở phụ nữ để đánh giá khối u có thuộc loại phụ thuộc hormon (hormonodépendance) hay không.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (Polystics Ovary Syndrome viết tắt PCOS).
Rõ ràng có rất nhiều tình huống xét nghiệm Estrogen khác nhau các bạn nhé !
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y PHÚC AN ĐƯỜNG
Địa chỉ: Hẻm 7A/43, Phòng Khám Số 71 Thành Thái, Phường 14, Quận 10, HCM
Điện thoại/ Add Zalo : 0906 782 538
Email: buthoaycanh@gmail.com
Website: benhsuybuongtrung.vn
