ĐÁP ỨNG BUỒNG TRỨNG
卵巢低反应(poor ovarian response, POR)
CHỈ SỐ FSH VÀ LH TĂNG KHI NÀO
Đáp ứng buồng trứng là muốn đề cập đến tình trạng buồng trứng đáp ứng ra sao với các hocmon kích thích tố tuyến sinh dục ( Fsh và LH ) . Mỗi người khác nhau ,Nói chung, sẽ có nhiều hay ít nang trứng phát triển hơn trong một chu kỳ kích thích buồng trứng và nồng độ đỉnh của estrogen trong huyết thanh sẽ khác nhau. Hơn nữa, trong quá trình thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản sẽ có trường hợp lượng thuốc tiêm kích trứng gonadotropin sử dụng tương đối lớn, tỷ lệ hủy chu kỳ cao. Điều này dẫn đến số lượng trứng thu được trong quá trình lấy trứng ít, ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của IVF. Ở một góc độ khác, bản chất của đáp ứng buồng trứng thực chất là kết quả của chức năng của buồng trứng tốt hay xấu. Điều này sẽ ảnh hưởng đến kết quả thụ tinh ống nghiệm và đe dọa đến sức khỏe tinh thần, sức khỏe sinh sản của bệnh nhân thụ tinh ống nghiệm.
LÝ GIẢI VỀ CHỈ SỐ FSH TĂNG
Fsh là hocmon do tuyến yên sản xuất ra . Fsh có tác dụng kích thích các nang noãn trong buồng trứng phát triển. Fsh tăng hay gặp trong 2 tình huống lâm sàng sau :
1.Suy buồng trứng sớm POF : Trong trường hợp này sẽ đi kèm theo dự trữ buồng trứng giảm tới mức về 0 và để kích hoạt các nang noãn nguyên thủy trưởng thành sẽ cần nhiều Fsh hơn vì thế tuyến yên gia tăng sản xuất Fsh. Mặt khác khi nang trứng phát triển sẽ sản xuất ra E2 ( estradiol ) tăng dần và inhibin a+ inhibin b, chính các yếu tố này sẽ phản hồi báo lên tuyến yên giảm tiết Fsh. ( Tình huống này nói vui là có người báo cho tuyến yên dừng tiết Fsh )
Nhưng nếu buồng trứng không còn hay còn quá ít noãn thì mức E2 thấp cùng với ko in (a) + ko in (b) sẽ khiến tuyến yên vẫn tiếp tục sản xuất Fsh nên Fsh tăng mà không giảm. ( bây giờ là Không có ai báo cho tuyến yên giảm sản xuất Fsh ).
Ông chủ lớn của bức tranh này — vùng dưới đồi của chúng ta, tiết ra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) dưới dạng xung phóng thích ở đáy giữa của vùng dưới đồi và vùng tiền sản. GnRH điều chỉnh quá trình tổng hợp và giải phóng gonadotropin (FSH và LH) và có thể điều chỉnh có chọn lọc việc giải phóng một trong những hormone này.
2.Kém đáp ứng buồng trứng : Trường hợp này thì Fsh cao có thể gặp trên những bệnh nhân có AMH tốt từ 2ng trở lên nhưng buồng trứng của họ không hấp thu Fsh nên phải sử dụng liều tiêm cao và kéo dài ngày, nhưng khi kéo dài ngày tiêm thì nang trứng lại bị thoái hóa, nên cuối cùng tại được rất ít phôi, thậm chí không có phôi dù số trứng ban đầu rất nhiều.
Tóm tắt : Như vậy nếu 1 người có dự trữ noãn giảm đồng thời đáp ứng buồng trứng với Fsh kém thì Fsh sẽ tăng trên 12 miu/mL đầu kỳ .
Ngược lại có rất nhiều bạn AMH rất thấp ( chỉ hơn 0,1ng ) nhưng Fsh lại vẫn dưới 10miu/mL vào đầu kỳ.
Và không ít bạn khác AMH trên 2ng, nhiều noãn nhưng Fsh đầu kỳ lại luôn luôn trên 12 miu/mL.
Tất cả phụ thuộc vào 2 luận điểm 1 và 2 phân tích phía trên.
Ông chủ nhỏ của bức tranh này bây giờ - tuyến yên. Tuyến yên bao gồm adenohypophysis và neurohypophysis. Adenohypophysis có thể giải phóng nhiều hormone. Những hormone liên quan mật thiết đến quá trình sinh sản của chúng ta là gonadotropin, cụ thể là hormone kích thích nang trứng FSH và hormone luteinizing LH, cũng như prolactin và TSH hormone kích thích tuyến giáp.
Vậy giảm Fsh có lợi gì :
1.Fsh cao là biểu hiện của rối loạn nội tiết pha nang noãn : dấu hiệu báo trước nếu bạn tiêm kích thêm Fsh thì quá trình sinh noãn sẽ bị đóng băng và noãn tạo ra không có chất lượng. Cơ thể có cơ chế bảo vệ riêng , trong tự nhiên khi trứng trội vào giữa kỳ , mức E2 đạt đỉnh thì tuyến yên tự nhận biết và giảm tiết Fsh . Ngược lại lúc đầu kỳ, E2 thấp nhất đạt Minimum thì Tuyến yên cũng tự nhận ra và tăng tiết Fsh lên. Vì thế bệnh nhân suy buồng trứng sớm POF muốn có thai tự nhiên bằng các tế bào trứng còn sót lại thì buộc phải điều trị giảm Fsh cao về càng sát chuẩn càng tốt. Vì để Fsh cao kéo dài sẽ khiến các tế bào noãn bị đóng băng! Nồng độ Fsh và LH trong tế bào nang noãn phải được duy trì ở một mức độ nhất định và có sự ổn định tương đối. Nếu nồng độ này vượt ngưỡng cho phép thì nang noãn ngừng phát triển và sẽ chết đi.
2.Fsh cao còn báo hiệu buồng trứng sẽ không còn hấp thu tốt Fsh : chúng đang bị quá tải, bị stress oxy hóa quá mức hoặc tổn thương AND hoặc là gien kháng Fsh bất thường … vì thế việc cố gắng tiêm thêm fsh sẽ không giải quyết được gì ngoài việc khiến buồng trứng hư hỏng thêm.
Ngay cả việc sử dụng kích thích buồng trứng gián tiếp , tức là tiêm hocmon vùng hạ đồi , để vùng này sản xuất ra hocmon kích thích gián tiếp lên tuyến yên hoặc chế tiết tuyến yên ( thay đổi giao thức, phác đồ dài ) thì cũng không phải khi nào cũng hiệu quả bởi ở đây vấn đề gốc là buồng trứng đang có lỗi.
Thảo luận : Y học hiện đại hiện vẫn chưa có khả năng hiểu hết về buồng trứng và sửa chữa lỗi buồng trứng kém đáp ứng !
Cho nên Trung Y bên Trung quốc , họ lựa chọn con đường sửa lỗi bằng Thảo dược TCM ( Traditional China Medicine ) đó cũng là một hướng đi đúng góp sức vào công cuộc điều trị vô sinh hiếm muộn hiện nay theo chủ trương của nhà nước.
Trung Y họ có nhiều công trình nghiên cứu đa trung tâm từ cấp tỉnh thành phố đến cấp quốc gia , nhiều Phác đồ công thức thảo dược và bài thuốc điều trị tăng độ nhạy cảm của buồng trứng , tăng các chỉ số bảo vệ chống oxy hóa T AOC, SOD và giảm các chỉ số tổn thương mô MDA , 8 OHDG.
Qua thực nghiệm lâm sàng rất nhiều nghiên cứu về các Bài thuốc tại các bệnh viện TCM sau khi điều trị và theo dõi ( bằng các phương tiện, dụng cụ, máy móc hiện đại thống kê ) cho thấy nhóm dùng thuốc bắc có AMH tăng, E2 tăng, AFC tăng, độ dày niêm mạc tử cung tăng, kích thước buồng trứng và tử cung tăng , Fsh giảm và LH giảm có ý nghĩa thống kê so với nhóm đối chứng dùng giả dược hoặc dùng thuốc nội tiết HRT.
Các bài thuốc TCM còn được chứng minh qua sơ đồ dược lý mạng phát hiện nhiều tính năng mới mà trước đây chưa từng biết.
Bí mật nhìn xét nghiệm nội tiết :
Về mặt lâm sàng, những thay đổi của FSH và LH thường chỉ ra sự xuất hiện của các bệnh và bạn có thể so sánh chúng với các báo cáo của chính mình.
1. Nếu FSH quá cao, nghĩa là chức năng dự trữ của buồng trứng đã suy giảm hoặc không hoạt động, có thể dùng thuốc để duy trì hoặc cải thiện chức năng của nó;
2. LH quá cao sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của nang trứng, năng lượng của nang trứng sẽ giảm, tỷ lệ sảy thai sẽ tăng lên, bạn có thể hạ thấp LH trước khi điều trị kích thích rụng trứng;
3. Mức độ FSH <10 IU/L là bình thường;
4. FSH > 10-15 IU/L chứng tỏ buồng trứng đáp ứng thấp;
5. FSH > 20 IU/L là giai đoạn tiềm tàng của suy buồng trứng sớm, chứng tỏ có thể vô kinh sau 1 năm, tuy nhiên nồng độ FSH cơ bản có thể dao động trong các chu kỳ kinh, cần chú ý khám lại nếu dao động nhiều , nó cũng cho thấy buồng trứng giảm chức năng;
6. Sự gia tăng tỷ lệ FSH/LH cơ bản có thể cho thấy sự suy giảm chức năng của buồng trứng;
7. Nếu tỷ lệ FSH/LH tăng >2~3,6, ngay cả khi mức FSH cơ bản là bình thường, thì LH giảm tương đối cũng cho thấy dự trữ buồng trứng giảm;
8. Nồng độ E2 cơ bản tăng sớm hơn nồng độ FSH cơ bản tăng, E2 >80 pg/ml chứng tỏ chức năng suy giảm; 9. Nếu PRL quá cao cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của nang trứng, sự rụng trứng và chức năng của hoàng thể, cần loại trừ ảnh hưởng của chế độ ăn uống, giấc ngủ, cảm xúc, v.v. và điều trị bằng bromocriptine sau khi xác định có u tuyến yên hay không.
Những thay đổi của E2 và P trên lâm sàng
1. Nếu E2 quá cao , bệnh nhân có thể có nang trứng còn sót lại, điều này cũng có thể dự đoán sự xuất hiện của hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS), nếu nang trứng ≤1,4 cm, LH hoặc P đã tăng lên, cho thấy quá trình hoàng thể hóa sớm của nang trứng.
2. E2 bình thường , kích thước nang trứng cũng bình thường, LH có đỉnh, giá trị P không cao, sau khi đỉnh LH xuất hiện từ 24 đến 36 giờ có thể xảy ra rụng trứng, nếu nang trứng ≤1,6 cm thì có thể mới rụng trứng hoặc có nhiều nang nhỏ phát triển vẫn có khả năng rụng trứng, có khả năng sót nang trứng ≥ 1,8 cm, không có đỉnh LH chứng tỏ cơ chế phản hồi dương tính của trục sinh dục bị suy giảm hoặc nang trứng chưa trưởng thành.
3. E2 quá thấp , siêu âm B thấy nang trứng ≥1,8 cm, có thể coi là nang chưa trưởng thành kém chất lượng hoặc nang trống, nồng độ estrogen do nang trưởng thành tiết ra phải vượt quá 200 pg/ml , đỉnh E2 xuất hiện trước khi rụng trứng, sau 24 giờ đỉnh LH xuất hiện đồng thời gây rụng trứng.
4. P>5 ng/ml là giai đoạn rụng trứng và đỉnh điểm của hoàng thể.
5. Nếu P<10 ug/L, xem xét việc không phóng noãn hoặc hoàng thể hóa các nang trứng chưa vỡ.
6. Nếu P>15 ug/L chứng tỏ chức năng hoàng thể tốt.
7. Nếu T ( testoterone ) quá cao sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của nang trứng, làm cho các nang trứng nhỏ bị còi cọc cạnh tranh hoặc hoàn toàn không phát triển.
Canh noãn là phải hiểu điều này : Sự thay đổi theo chu kỳ của buồng trứng. Từ sự trưởng thành của nang trứng - sự tiết dịch - sự hình thành và thoái hóa của thể vàng. Thông thường, mỗi tháng chỉ có một nang trứng trưởng thành và được giải phóng khỏi buồng trứng.
Nhìn chung, một người phụ nữ sẽ trưởng thành khoảng 400 đến 500 trứng trong đời, số còn lại sẽ bị thoái hóa và đóng lại. Trừ khi chúng ta dùng phương pháp kích hoạt khu vực D để tận dụng thu thêm noãn phục vụ nhu cầu điều trị vô sinh.
Một quả trứng có thể tồn tại trong khoảng 12 đến 24 giờ sau khi rụng, trong thời gian này, nó chờ đợi để gặp và kết hợp với tinh trùng. Nếu nó chết giữa chừng hoặc chất lượng quá kém và bị loại bỏ thì sẽ mất cơ hội thụ tinh, phải đợi đến tháng sau, chu kỳ lặp lại
Đối với những phụ nữ muốn có con trên lâm sàng, họ có thể theo dõi họ một cách linh hoạt (nhiều lần) thông qua siêu âm đầu dò. Từ ngày hành kinh thứ 11 (tính theo độ dài của chu kỳ kinh), tốc độ phát triển bình thường của nang trứng là trung bình 1-2 mm/ngày, đường kính đạt 1,8 cm thì chúng ta coi nang trứng đã trưởng thành. Lúc này cũng có 3 khả năng xảy ra: tiết dịch rụng trứng , teo nang hoặc hoàng thể hóa.
PHÒNG KHÁM YHCT PHÚC AN ĐƯỜNG SÀI GÒN
房振直衣學古傳:福安堂
Địa chỉ: Hẻm 7A/43, Phòng Khám Số 71 Thành Thái, Phường 14, Quận 10, HCM
Điện thoại/ Zalo tư vấn : 0906 782 538 & 037534.6898
Email: buthoaycanh@gmail.com
Website: benhsuybuongtrung.vn
