Danh mục bệnh

BÍ MẬT AMH TĂNG GIẢM

AMH khi nào tăng và khi nào giảm

慢性压力影响卵巢卵泡发育  Căng thẳng mãn tính ảnh hưởng đến sự phát triển nang trứng

AMH không phải là một chỉ số bất định như chúng ta thường nghĩ . AMH sẽ tăng lên khi gặp những điều kiện thuận lợi và giảm đi khi gặp nhiều yếu tố bất lợi .

Bài viết này tổng hợp hàng loạt những kiến thức nghiên cứu khoa học và cả nghiên cứu về AMH từ thực nghiệm lâm sàng.

1.Chu kỳ tăng giảm của AMH : Nhiều bệnh nhân đã từng nhận thấy giá trị xét nghiệm AMH cứ hai tháng tăng liên tục lại có một tháng giảm và phản hồi cho chúng tôi .

Điều này dẫn tới một kết luận : xét nghiệm AMH tại thời điểm nào chỉ có giá trị tại thời điểm đó chứ không có ý nghĩa toàn cục. Có những bạn xét nghiệm AMH đúng vào thời điểm 2 tháng tăng ( số trứng đầu kỳ tăng ) và bạn khác lại kiểm tra đúng chu kỳ nang thứ cấp Ngày 2 giảm nên AMH giảm .

Vấn đề này phù hợp với quan sát thực tế và cả lý thuyết . Không phải tháng nào số nang noãn đầu kỳ ngày 2 ( nang thứ cấp AFC ) cũng như nhau, AFC tăng hay giảm tuỳ theo :

1.1 Thực tế : Trong 1 giai đoạn sức khoẻ bạn tốt, ăn uống đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi tập luyện hợp lý , tinh thần thoải mái AMH có thể tăng ( quan sát thấy AFC= số nang noãn đầu kỳ tăng ) . Ngược lại có những tháng bạn mệt mỏi, căng thẳng, áp lực nhiều thứ, ăn ngủ kém …. AFC giảm và AMH giảm.

1.2 Lý thuyết : Thời gian cho một nang noãn tồn tại khoảng 3 tháng ( từ khi bước ra khỏi vùng Hồ nguyên thuỷ tới khi trở thành nang thứ cấp , nang trưởng thành và rụng ) . Trong 3 tháng này có 2 tháng mức AMH trên 1 noãn tăng ứng với thời kỳ sinh truỏng phát triển và 1 tháng ứng với giai đoạn cuối lão hoá già rụng ( lúc này mức AMH giảm ) . Đây là qui luật sinh lý. Thời kỳ trẻ AMH tăng, già thì AMH giảm.

2.AMH tăng giảm phụ thuộc nguồn cung và cơ địa

2.1. Nguồn cung : Kho nguyên thuỷ chứa các tế bào trứng nguyên thuỷ và dự trữ của kho này là có hạn. Chúng tôi đã đưa ra khái niệm để nghiên cứu đó là AMH dương và AMH âm.

AMH âm : là kho tế bào trứng nguyên thuỷ chưa hoạt động còn đang trong tình trạng nghỉ , các tế bào noãn có rất ít tế bào hạt bên trong . ( giống như Trứng bên trong bụng Cá Mẹ chưa sinh )

AMH dương : là các tế bào trứng đã bước ra khỏi kho nguyên thuỷ và đang trên đường phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, lúc này trong tế bào trứng số lượng tế bào hạt bắt đầu tăng lên nhiều lần và AMH cũng tăng thứ phát từ đây ( nhiều lứa trứng khác nhau – Giống như trứng cá đã ra khỏi bụng Mẹ chờ thụ tinh và trở thành cá con ) .

Trong quá trình sống AMH dương sẽ luôn giảm đi ( mất noãn ) nhưng sau đó được AMH âm bù thêm vào ( bổ sung noãn mới ) giúp cho AMH tương đối ổn định.

2.2 Cơ địa người bệnh :

a.Những bệnh nhân có cơ thể nóng âm hư huyết nhiệt , hoả bốc người gầy hoặc hơi gầy : rất khó tăng AMH, giữ AMH ổn định ko sụt giảm nhanh đã là tín hiệu rất đ áng mừng .

Người càng nóng nhiệt, tình trạng Stress Oxy hoá buồng trứng càng xấu đi ( MDA tăng, 8 OHDG, ROS tăng, leptin tăng ..cho thấy chất lượng trứng kém đi, tốc độ lão hoá đang nhanh lên ) . ( Ngược lại nếu chỉ số T AOC, SOD tăng là dấu hiệu tốt cho thấy buồng trứng phục hồi sau điều trị theo nghiên cứu )

Chúng tôi đã sử dụng Phác đồ điều trị bên Trung ( theo các công trình nghiên cứu ) để làm giảm ROS, leptin, giảm MDA ..từ đó giảm tồn thương mô noãn, tăng chất lượng trứng , tăng lượng tế bào hạt/ 1 noãn , tăng ty thể … tất cả những điều này nhằm ngăn chặn tốc độ sụt giảm AMH.

Vì thế rất nhiều bệnh nhân , sau 1 năm tới 1 năm rưỡi ( hàng tháng vẫn mất trứng tất yếu sinh lý sinh sản ) nhưng chỉ số AMH không thay đổi vẫn xoay quanh giá trị 1ng ( cách đây hơn 1 năm AMH = 1,1ng thì hiện tại bằng 1ng )

Lý do AMH sụt giảm : là do các yếu tố bất lợi trong cơ dia gây rối loạn quá trình phát triển của nang noãn cũng như tổn thương mô buồng trứng vì thế số nang noãn đuoc chiêu mộ vào dau chu kỳ giảm ( số noãn thoái hoá bị tăng và số noãn trưởng thành sẽ giảm ) dấn tới AFC giảm và hệ quả là AMH giảm

b. Những bệnh nhân có AMH tăng trong quá trình điêu trị theo quan sát hầu hết là những bệnh nhân có cơ dia mát mẻ ( có thể hơi béo hay gầy ) cho dù nghiêng về khí hư hay dương hư :

Thực nghiệm : quan sát 38 ca bệnh AMH thấp giảm dự trữ buồng trứng cùng thời gian chữa trị là 3 tháng. Xét nghiệm AMH trước và sau khi chua trị .

Nhóm A 22 ca cơ địa nghiêng về khí hư dương hư : khả năng chịu nhiệt tốt, hầu như không bị mụn, da dẻ mát mẻ , ăn ngủ tương đối bình thường, không táo bón .

Nhóm B 16 ca cơ điạ âm hư huyết nhiệt máu nóng : da nóng như da gà , có mụn ít tới nhiều, có bốc hoả, có táo bón , có mất ngủ .

Kết quả như sau :

Giá trị AMH của nhóm A: 22 ca bệnh trước khi uống thuốc có AMH nằm trong khoảng từ 0,1ng tới 1,5ng. Sau khi chữa trị có 19 ca AMH tăng ( 86% ) , 2 ca AMH giữ nguyên, 1 ca AMH giảm không dang kể ( giảm 10% )

Giá trị AMH của nhóm B : 16 ca bệnh trước khi uống thuốc có AMH cũng nằm trong khoảng 0,1 tới 1,3ng . Sau 3 tháng chữa chỉ có 6 ca AMH tăng ( 37,5% ) , 5 ca AMH giữ nguyên và 5 ca AMH giảm ( 31, 25% ) .

Chúng tôi tiếp tục tìm hiểu những ca AMH giảm nhận thấy :

Hầu như tất cả đều có lo lắng , trầm cảm , áp lực từ việc AMH thấp phải nhanh chóng di làm IVF thụ tinh ống nghiệm vì sợ hết trứng, áp lực từ gia dinh bạn bè hỏi thăm …. Và từ chính bản thân ( khó ngủ hay suy nghĩ quá nhiều gây stress )

Theo rất nhiều nghiên cứu : thì Stress căng thẳng là 1 trong những nguyên nhân giảm AMH nhanh nhất ( Thí nghiệm chuột CUMS ( hội chứng căng thẳng mãn tính kéo dài ) bên Trung )

慢性压力影响卵巢卵泡发育  Căng thẳng mãn tính ảnh hưởng đến sự phát triển nang trứng


 CHUỘT CUMS ( Hội chứng căng thẳng mãn tính kéo dài ) : LÀ CHUỘT BỊ LÀM CHO CĂNG THẲNG STRESS KÉO DÀI  như CHO VÀO LỒNG, KHUA CHIÊNG GÕ MÕ , BẬT ĐÈN SÁNG KO CHO NGỦ,  TĂNG NHIỆT ĐỘ, XONG PHUN HƠI LẠNH, KHÓI THUỐC LÁ  ) ... KẾT QUẢ : XN MÁU ..TỤT  AMH , dẫn tới SUY HỎNG BUỒNG FSH TĂNG, E2  GIẢM ....

**TẦM QUAN TRỌNG CỦA YẾU TỐ TINH THẦN VỚI SINH SẢN**

Bệnh viện Đại học Giao Thông Tây An nơi thực hiện Công Trình nghiên cứu bởi Tiến Sỹ WenYan Xi

Y BÁC SỸ Bệnh Viện Đại học Giao Thông Tây An

Một góc giảng đường

Tác động của căng thẳng tâm lý đến chất lượng trứng và khả năng sinh sản như sau: Khi phụ nữ gặp stress căng thẳng tâm lý do thay đổi môi trường sống, căng thẳng gia tăng, nhu cầu tăng cao và các yếu tố khác, căng thẳng tâm lý gây ra những thay đổi trong lối sống, .... tuyến thượng thận tiết ra hormon tác động tới não , từ đó ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến chức năng sinh lý của buồng trứng. Những thay đổi trong lối sống cũng sẽ làm tăng nồng độ ROS, OS và các tác động do stress oxy hóa. Cả hai yếu tố trên cùng nhau đẩy nhanh quá trình apoptosis ( chết tế bào theo lập trình ) của tế bào mầm buồng trứng ( làm cho buồng trứng bị lão háo và thoái hoá nhanh hơn ) , dẫn đến giảm tổng hợp estradiol và sản xuất tế bào trứng ở nang trứng, cuối cùng dẫn đến suy giảm khả năng sinh sản ở phụ nữ

(Hình 1) : Mô hình phân tích Tác đông của căng thẳng mãn tính tới sinh sản nữ giới